วาฬ Whale
เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่อาศัยอยู่แต่เฉพาะในทะเลหรือมหาสมุทร นับเป็นสัตว์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก เป็นสัตว์ที่มีรูปร่างคล้ายปลา คือ รูปร่างเพรียวยาว มีครีบและมีหางเหมือนปลา แต่หางของวาฬจะเป็นไปในลักษณะแนวนอน ไม่ใช่แนวตั้งเหมือนปลา วาฬไม่ใช่ปลา แต่เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีสายรก ไม่มีขนปกคลุมลำตัวเหมือนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอันดับอื่น ๆ แต่วาฬจะรักษาความอบอุ่นในร่างกายด้วยไขมันในชั้นใต้ผิวหนัง หายใจด้วยปอด สามารถกลั้นหายใจใต้น้ำได้นานนับชั่วโมง (โดยเฉลี่ยประมาณ 20 นาที) ด้วยการเก็บออกซิเจนปริมาณมากไว้ในปอด เมื่อใช้ออกซิเจนหมด วาฬจะขึ้นมาหายใจบนผิวน้ำเพื่อปล่อยลมหายใจออก ซึ่งขณะที่ปล่อยลมหายใจออกนั้นจะมีไอน้ำและฝอยน้ำพ่นออกมาจากอวัยวะพิเศษที่อยู่ตรงส่วนหัวเป็นรูกลม ๆ เหมือนน้ำพุด้วย เพราะวาฬมีกล้ามเนื้อพิเศษปิดรูจมูกไว้แน่นเพื่อกันไม่ให้น้ำเข้าไปจมูกซึ่งเป็นอวัยวะที่ติดต่อกับปอดโดยตรง ส่วนปากนั้นไม่มีทางติดต่อกับปอดและจมูกเลย ทั้งนี้เพื่อจะกันไม่ให้น้ำเข้าสู่ปอดในขณะที่ดำน้ำ ในวาฬขนาดใหญ่อย่าง วาฬสีน้ำเงิน สามารถพ่นน้ำได้สูงถึง 9 เมตร เป็นสัตว์ที่มีนัยน์ตาขนาดเล็ก จึงไม่ได้ใช้ประสาทการมองเห็นเท่าใดนัก อีกทั้งระบบประสาทการรับกลิ่นก็ไม่มีประสิทธิภาพที่ดีด้วย หากแต่วาฬจะใช้ระบบการรับฟังเสียงเป็นประสาทสัมผัสเป็นหลัก คล้ายกับระบบโซนาร์ หรือเอคโคโลเคชั่น ที่ส่งคลื่นเสียงไปกระทบกับวัตถุต่าง ๆ แล้วสะท้อนกลับมาสู่ประสาทหูของวาฬเพื่อคำนวณระยะทางและขนาดของวัตถุ นอกจากนี้แล้ววาฬยังใช้เสียงต่าง ๆ ในการติดต่อสื่อสารกันในฝูงและในกลุ่มเดียวกัน สามารถร้องได้ด้วยเสียงต่าง ๆ กันมากมาย จะอาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง ออกลูกครั้งละ 1 ตัว ลูกวาฬเมื่อแรกเกิดจะมีลำตัวประมาณร้อยละ 40 ของแม่วาฬ และในบางชนิดจะมีขนติดตัวมาด้วยในช่วงแนวปากบนเมื่อแรกเกิด และจะหายไปเมื่อโตขึ้น
บรรพบุรุษของวาฬ เป็นสัตว์กินเนื้อบนบกมี 4 ขา ในยุคพาลีโอจีน เมื่อประมาณ 65 ล้านปีก่อน มีชื่อว่า "มีโซนิก" จากนั้นก็วิวัฒนาการเริ่มใช้ชีวิตแบบสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำภายในเวลาเพียง 10 ล้านปีต่อมาในยุคอีโอซีน หรือเมื่อประมาณ 55 ล้านปีก่อน โดยจากสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำจากนั้นขาหลังก็ค่อยหดและเล็กลงจนต่อมาเมื่อประมาณ 24-26 ล้านปี ก่อนกระดูกและข้อต่อก็หดเล็กลงจนไม่มีโผล่ออกมาให้เห็น แต่ในปัจจุบันกระดูกส่วนของขาหลังก็ยังคงมีอยู่โดยเป็นอวัยวะภายในที่มีขนาดเล็ก และทำหน้าที่เพียงเป็นที่ยึดติดของอวัยวะสืบพันธุ์เท่านั้น
วาฬเป็นสัตว์ที่มนุษย์รู้จักและผูกพันมาตั้งแต่สมัยโบราณ ในอดีตเคยมีความเชื่อว่าวาฬเป็นปลา เช่น นักปราชญ์อย่างอริสโตเติล แต่ในปี ค.ศ. 1693 จอห์น เรย์ นักชีววิทยาชาวอังกฤษเป็นนักวิทยาศาสตร์คนแรกที่ตระหนักว่าวาฬเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ไม่ใช่ปลา เพราะมีการคลอดลูกเป็นตัว และมีระยะเวลาตั้งท้องนานกว่าปี เหมือนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ทั่วไป วาฬเป็นสัตว์ที่มนุษย์นิยมล่าเพื่อนำเนื้อ, หนัง, บาลีน, ฟัน, กระดูก รวมทั้งน้ำมันและไขมันในชั้นผิวหนังในการอุตสาหกรรมประเภทต่าง ๆ จนกระทั่งถึงในปี ค.ศ. 1966 ประชากรวาฬลดลงเหลือเพียง 12,000 ตัวเท่านั้น จึงมีกฎหมายและการอนุรักษ์วาฬขึ้นมาอย่างจริงจัง
Minke whale(วาฬมิงค์ หรือ วาฬแกลบมิงค์)
Minke Whale (วาฬมิงค์ หรือ วาฬแกลบมิงค์)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Balaenoptera acutorostrata (Lacèpéde, 1804)
แหล่งที่พบ : พบทุกจังหวัดชายทะเล ส่วนใหญ่อยู่ในมหาสมุทรแปซิฟิกและมหาสมุทรแอตแลนติก
แหล่งอาหาร : แพลงก์ตอน ลูกปลา และหมึก
ลักษณะทั่วไป : วาฬแกลบมิงค์ ปากกว้างไม่มีฟัน ปากจะมีจะงอยปาก มีซี่กรอง 231-360 คู่ ส่วนหลังมีสีเทาดำ
กลางหลังสีอ่อน ส่วนท้องมีสีขาว ใต้คางมีร่อง 30-70 ร่อง หัวแหลม
ครีบหลังเป็นรูปสามเหลี่ยมมีขนาดใหญ่ ขนาดโตสุด ความยาว 9 เมตร น้ำหนัก 14 ตัน
ขนาดแรกเกิด 2.4 เมตร
Gray whale(วาฬสีเทา)
Gray whale(วาฬสีเทา)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Balaenopteridae
แหล่งที่พบ : พบในทางตะวันออกและตะวันตกของมหาสมุทรแปรซิฟิก
แหล่งอาหาร : แพลงก์ตอน เคย และปลาขนาดเล็ก เช่น ปลาแฮร์ริ่ง, ปลากะตัก, ปลาซาร์ดีน เป็นต้น
ลักษณะทั่วไป : เป็นวาฬที่มีขนาดใหญ่ ลักษณะของตัวหลังจะค่อมตรงกลางลำตัว ส่วนปากจะไม่มีฟันเป็นซี่ ๆ เหมือนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอันดับอื่น ๆ แต่จะมีมีฟันเหมือนขนแปรงสีฟันหรือซี่หวี่ขนาดใหญ่ ซึ่งห้อยลงมาจากขากรรไกรด้านบน ขนแปลงนี้จะเติบโตด้วยกันเป็นกลุ่มที่เรียกว่า "บาลีน" ใช้สำหรับกรองอาหารจากน้ำทะเล ยาว 12.2-15.3เมตร น้ำหนัก 27-36 ตัน
Blue whale(วาฬสีน้ำเงิน)
ชื่อวิทยาศาสตร์: Balaenoptera musculus
แหล่งที่พบ : พบบริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกตอนใต้ แอตแลนติกและมหาสมุทรอินเดีย รวมถึงในมหาสมุทรแอนตาร์กติก
แหล่งอาหาร : กินเคยและแพลงก์ตอนเป็นอาหาร แต่ก็อาจจะกินสัตว์น้ำขนาดเล็กเช่น ปลาขนาดเล็ก
ลักษณะทั่วไป:เป็นวาฬที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกมีขนาดลำตัวจะยาวประมาณ 27-29 เมตร แต่ที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยพบคือ 34 เมตร โดยเมื่อโตเต็มที่จะมีน้ำหนักประมาณ 100-200 ตัน เป็นวาฬที่มีลักษณะลำตัวยาวและใหญ่แต่เรียวยาวเท่ากันทุกๆสัดส่วนทำให้สามารถว่ายน้ำได้เร็วมากกว่ามีสีน้ำเงินเข้มจนเกือบดำ และมีสิ่งที่กรองกินที่เรียกว่า บาลี
Humpback whale (วาฬหลังค่อมหรือ วาฬฮัมแบ็ก)
Humpback whale (วาฬหลังค่อมหรือ วาฬฮัมแบ็ก)
ชื่อวิทยาศาสตร์: Megaptera novaeangliae
แหล่งที่พบ:มหาสมุทรแปซิฟิกตอนเหนือและมหาสมุทรอินเดียแถบคาบสมุทรอาระเบีย
แหล่งอาหาร:กินเคย ปลาตัวเล็กๆและแพลงก์ตอนเป็นอาหาร
ลักษณะทั่วไป:จัดเป็นวาฬขนาดใหญ่เป็นอันดับ 8 ของวาฬทั้งหมด น้ำหนักตัวอาจถึง 45 ตัน มีความยาว 25 เมตร มีลักษณะเด่นตรงที่ครีบและหาง มีสิ่งที่กรองกินที่เรียกว่า บาลี
Fin whale(วาฬฟิน)
Fin whale(วาฬฟิน)
ชื่อวิทยาศาสตร์: Balaenoptera physalus
แหล่งที่พบ:พบในทะเลเปิดและมหาสมุทรเขตร้อนและเขตอบอุ่นทั่วโลก
แหล่งอาหาร:กินเคยและแพลงก์ตอนเป็นอาหาร แต่ก็อาจจะกินสัตว์น้ำขนาดเล็กเช่น ปลาขนาดเล็ก
ลักษณะทั่วไป:เป็นวาฬขนาดใหญ่เป็นอันดับ 2 รองมาจากวาฬสีน้ำเงิน ที่อยู่ในสกุลและวงศ์เดียวกัน มีขนาดโตเต็มที่ยาวถึง 27 เมตร น้ำหนักมากกว่า 75 ตัน ขนาดลูกแรกเกิดยาว 6-6.5 เมตร มีลักษณะเด่น คือ สีด้านหลังสีดำ ด้านท้องสีขาวตัดกันชัดเจน มีซี่กรองอาหารจำนวน 240-480 แผง บนขากรรไกรบนแต่ละข้าง ร่องใต้คางมีจำนวน 50-100 ร่อง
Bryde’s whale(วาฬบรูด้า หรือ วาฬแกลบ)
Bryde’s whale(วาฬบรูด้า หรือ วาฬแกลบ)
ชื่อวิทยาศาสตร์: Balaenoptera edeni
แหล่งที่พบ:พบกระจายพันธุ์ในท้องทะเลเขตอบอุ่นทั่วโลก ในประเทศไทยพบอาศัยอยู่ในอ่าวไทย สามารถพบได้ในจังหวัดชายทะเลเกือบทุกจังหวัด แต่จะพบบ่อยที่ทะเลบ่อนอก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
แหล่งอาหาร:พบกระจายพันธุ์ในท้องทะเลเขตอบอุ่นทั่วโลก ในประเทศไทยพบอาศัยอยู่ในอ่าวไทย สามารถพบได้ในจังหวัดชายทะเลเกือบทุกจังหวัด แต่จะพบบ่อยที่ทะเลบ่อนอก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
ลักษณะทั่วไป:มีจุดเด่นที่ครีบหลังที่มีรูปโค้งอยู่ค่อนไปทางด้านปลายหาง แพนหางวางตัวตาม แนวราบ และมีรอยเว้าเข้าตรงกึ่งกลาง ครีบคู่หน้ามีปลายแหลม ซี่บนแผ่นกรองค่อนข้างหยาบ ลักษณะลำตัวมีสีเทาดำ รูปร่างค่อนข้างเพรียว มีลายแต้มสีขาวประปรายตรงใต้คางและใต้คอ บางตัวพบมีแถบสีจางบนแผ่นหลัง บางตัวก็มีจุดสีจางทั้งตัวคล้ายสีเทาลายกระสีขาว
Right whale(วาฬไรท์)
Right whale(วาฬไรท์)
ชื่อวิทยาศาสตร์: Eubalaena glacialis
แหล่งที่พบ:บริเวณขั้วโลกเหนือของมหาสมุทรแอตแลนติก แปซิฟิกเหนือและทางซีกโลกใต้
แหล่งอาหาร:กินสัตว์น้ำตัวเล็ก ๆ ที่มีเปลือกแข็งอย่างเช่น กุ้งหรือกั้ง
ลักษณะทั่วไป:วาฬไร้ท์จะมีรูปร่างใหญ่โตมากมีความยาวประมาณ16เมตรและมีน้ำหนักประมาณ 80 ตัน แต่มันก็มีความคล่องตัวสูง เนื่องจากมีลำตัวเรียวยาว วาฬมีลำตัวสีดำ แต่บางครั้งก็อาจมีแถบปื้นสีขาวบริเวณใต้ท้อง ปากของมันยาวและโค้งมน มันไม่มีกระโดงครีบหลังเหมือนวาฬบางชนิด
Sei whale(วาฬเซย์)
Sei whale(วาฬเซย์)
ชื่อทางวิทยาศาสตร์:Balaenoptera borealis
แหล่งที่พบ:แปซิฟิกเหนือ
แหล่งอาหาร:กินเคยและแพลงก์ตอนเป็นอาหาร
ลักษณะทั่วไป:มีรูปร่างผอมยาว และมีน้ำหนักน้อยกว่าวาฬชนิดอื่นๆ มีสันหนึ่งสันปริเวณหัวและหนังพับใต้คอ
Sprem whale (วาฬสเปิร์ม หรือ วาฬหัวทุย)
Sprem whale (วาฬสเปิร์ม หรือ วาฬหัวทุย)
ชื่อวิทยาศาสตร์: Physeter macrocephalus
แหล่งที่พบ:เป็นวาฬที่พบได้ในทะเลและมหาสมุทรทั่วโลก ในน่านน้ำไทยพบรายงานเพียง 3 จังหวัด คือ พังงา, ภูเก็ตและสตูล และถูกจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามกฎหมาย
แหล่งอาหาร:กินอาหารประเภทปลาหมึกทั้งปลาหมึกขนาดเล็กและขนาดใหญ่
ลักษณะทั่วไป:มีส่วนหัวใหญ่และยาวมากเกือบร้อยละ 40 ของลำตัว ลำตัวสีเทาดำผิวหนังเป็นรอยย่นตลอดลำตัว ส่วนหน้าผากตั้งฉากตรงขึ้นจากปลายปากบน และเป็นแนวหักลาดไปทางส่วนหลัง ท่อหายใจรูเดียว อยู่ส่วนบนเยื้องไปด้านซ้ายของหัวครีบหลัง มีลักษณะเป็นสันนูนขึ้นมาตั้งอยู่ค่อนไปทางท้ายลำตัว และมีสันเป็นลอน ๆ ไปจนเกือบถึงโคนหาง ครีบข้างค่อนข้างเล็กปลายมนเหมือนใบพาย ไม่มีครีบหลัง ขากรรไกรล่างแคบยาวและเล็กมากเมื่อเทียบกับส่วนหัว ฟันเป็นเขี้ยวจำนวน 16-30 คู่ บนขากรรไกรล่าง ขากรรไกรบนไม่มีฟัน แต่จะมีช่องสำหรับรองรับฟันล่างเวลาหุบปากเท่านั้น อย่างไรก็ตามอาจพบฟัน 10-16 คู่ ในกระดูกขากรรไกรบนของวาฬที่มีอายุมาก ๆนอกจากนี้แล้วบริเวณรอบ ๆ ปากจะเป็นสีขาว ซึ่งเชื่อกันว่าในที่ ๆ น้ำลึกสีขาวนี้จะเรืองแสงในความมืด ใช้เป็นเครื่องล่อเหยื่อต่าง ๆ ของวาฬสเปิร์ม